Երկակի ձևակերպումներ՝ Բունդեսթագի բանաձևում (տեսանյութ)
Գերմանիան պատասխանեց Թուրքիային՝ ճանաչելով Հայոց ցեղասպանությունը: Այն, ինչ կատարվում է միջպետական հարաբերություններում դրանք քաղաքական գործընթացներ են՝ հիմնված տվյալ երկրի շահերի վրա: Այս առումով տվյալ բանաձևի ընդունումն այդքան էլ անսպասելի չէր: «Գերմանիան որպես ԵՄ-ի առանցքային դերակատարներից փորձում է սրանով սանձահարել և նաև պատժել Թուրքիայի ներկայիս իշխանություններին, հանձին նախագահ Էրդողանին՝ նման ագրեսիվ, Եվրոպայի հետ այսպես ասած՝ ուլտիմատումների , վերջնագրերի լեզվով խոսելու համար»,-«Ա1+»-ի հետ զրույցում նշեց թուրքագետ Լևոն Հովսեփյանը: Պատմաբան Արմեն Մարուքյանի գնահատմամբ՝ չպետք է մոռանալ, որ Գերմանիան Հայոց ցեղասպանությունը ընդունեց ոչ թե մարդասիրական նկրտումներից ելնելով, այլ հաշվի առնելով փախստականների և ԵՄ-ի հետ Թուրքիայի վիզային ռեժիմ սահմանելու հետ առաջացած խնդիրները: Այս կապակցությամբ վերջինս մեզ հետ զրույցում հայտնեց հետևյալ կարծիքը. «Սա խոսում է մի բանի մասին, որ Գերմանիան ըստ էության անցյալ տարի հնարավորություն էր տվել Թուրքիային և վարչապետ էրդողանին էր ժամանակ տվել, որ նա կարողանա լուծել այս խնդիրները , բայց քանի որ խնդիրը չլուծվեց 101-րդ տարելիցին որոշում կայացվեց պատժել Թուրքիային, որը պատշաճ ձևով չի կատարում իր պարտավորությունները և ընդունվեց այս բանաձևը»: Բանաձևի տեքստում ըստ Արմեն Մարուքյանի՝ կան նաև երկիմաստ ձևակերպումներ, որոնք դասական եվրոպական ոճի մեջ են ՝ երկակի ստանդարտներ և կրավորական վերաբերմունք: Խոսքը վերաբերում է նախ Ցյուրիխյան արձանագրությունները վերակենդանացնելու գաղափարին, խոսվում է նաև երկու ժողովուրդների հաշտեցման մասին և կարմի թելով անցնում է նաև Թուրքիայի կողմից ներողության գաղափարը: «Կարծես թե այս բանաձևով ամեն ինչ հանգեցնում է ճանաչման և ներողության: Այսինքն հատուցման մասին, Թուրքիայի հստակ պատասխանատվության մասին այս հանցագործության հետևանքները վերացնելու կամ հաղթահարելու առումով բացարձակապես ոչինչ չկա և սա մի երկրի ընդունած բանաձև է, որը ինքը հատուցում է հրեական հոլոքոստի համար և այդ հատուցման գործընթացը ֆինանսական տեսքով շարունակվում է առ այսօր»,-սա խիստ կարևոր հանգամանք համարեց պարոն Մարուքյանը: Չնայած այս փաստաթուղթը համարվում է Թուրքիային որևէ բան չպարտավորեցնող կամ իրավական առումով հետևանքներ չունեցող բանաձև, այդուհանդերձ, այն իր մեջ շատ կարևոր ազդակներ է պարունակում: «Երբ արդեն իրավական փուլը սկսվի Հայոց ցեղասպանության հետևանքների վերացման, ինչպես Գերմանիայի կողմից ընդունված բանաձևը, այնպես էլ այլ երկրների բանաձևերը կազմելու են նաև որոշակի հիմք , որոնց հիման վրա նաև դատական ատյաններում պետք է գործընթաց տարվի»,-նկատում է թուրքագետ Լևոն Հովսեփյանը: Վերջինս նաև մի հանգամանք է առանձնացնում, որով կարևոր էր այս բանաձևի ընդունումը. «Գերմանիայի պարագայում առանցքային էր Ցեղասպանության որակումը, ճանաչումը, հաշվի առնելով մի շարք գործոններ, որ գերմանական կայսրությունը եղել է Օսմանյան կայսրության գլխավոր դաշնակիցը և Թուրքիան պարբերաբար իր ժխտողական քաղաքականության մեջ այս կամ այն կերպ հենվում էր Գերմանիայի վրա՝ ցույց տալով, որ առաջին աշխարհամարտում կարևոր դերակատար հանդիսացող Գերմանիան չի ճանաչել, ուստի կասկածի տակ է դրվում այդ հարցը: Պարբերաբար Թուրքիան կոչեր ու հայտարարություններ էր անում, որ բացվեր գերմանական արխիվները, իսկ հիմա այս ամենը լուրջ խնդիրներ է ստեղծում Թուրքիայի համար»,-ասաց նա: Ինչպե՞ս այս բանաձևի ընդունումը կանդրադառնա թուրք - գերմանական հարաբերությունների վրա: Պարոն Հովսեփյանի խոսքերով՝ Թուրքիան, այդուհանդերձ, կգնա որոշ քայլերի, բայց այնպես չէ, որ սա կհանգեցնի գերմանաթուրքական հարաբերությունների լուրջ վատթարացման, որովհետև դա առավելապես լուրջ խնդիրներ կստեղծի Թուրքիայի համար: Մասնագետներն իրատեսական չեն համարում հետագայում Թուրքիայի առջև Գերմանիայի կողմից փոխհատուցման կամ պատասխանատվություն կրելու պահանջներ դնելը, սակայն կարծում են , որ Բունդեսթագի օրինակը կարող է վարակիչ լինել այլ երկրների համար: Դիտեք նաև տեսանյութը
