Եթե Ռուսաստանը սպառնում է միջազգային անվտանգությանը, կա ուժ կիրառելու իրավունք․Արա Ղազարյան

«Ա1+»-ը զրուցել է միջազգային իրավունքի մասնագետ Արա Ղազարյանի հետ

-Ըստ էության՝  փետրվարի 24-ից խախտվել է Ուկրաինայի տարածքային ամբողջականություն։ Միջազգային իրավունքի տեսանկյունից ի՞նչ է սա ենթադրում։

-Միանշանակ սա պատերազմի ակտ է, այն էլ ագրեսիվ։ Խախտվել է ՄԱԿ-ի կանոնադրությունը, պետությունների ինքնավարությունը, տարածքային ամբողջականությունը, պատերազմի արգելքը․․․․ ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ պատերազմի արգելքի վերաբերյալ կա սկզբունք, որ պետություններն իրենց տարաձայնությունները պետք է լուծեն խաղաղ ճանապարհով։

Ռուսաստանին շատ խիստ սանկցիաներ են սպառնում։

Հաստատ կսառեցնեն Եվրոպայի խորհրդին նրա անդամակցությունը, քանի որ խախտվել է նաև Եվրոպայի խորհրդի կանոնադրությունը՝ չեզոքություն, ինքնավարություն, տարածքային ամբողջականություն։

-Կոնկրետ կոնվենցիաների այս կամ այն կետի խախտումը միայն անդամակցության սառեցում կամ այդ կարգի պատժամիջոցնե՞ր է ենթադրում։

-Գիտեք, եթե ինքը սպառնում է միջազգային կամ տարածաշրջանային անվտանգությանը,  ըստ էության իրավաբանորեն այլ պետությունները իրավունք ունեն ուժ կիրառելու։

-Եվ դա անկախ նրանից թե «պաշտպանյալը» ՆԱՏՕ-ի անդամ է թե ո՞չ։

Այո-այո, սա ՄԱԿ-ի կանոնադրության համաձայն է, բայց դրա համար պետք է գործընթաց, անվտանգության խորհուրդի բանաձև և այլն-այլն։

-Իսկ ինչ պետք է անի այդ դեպքում Ուկրաինան։

Պետք է դիմի ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդ, որպեսզի ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդը ընդունի բանաձև։

Ինչը Ուկրաինան դեռ չի՞ արել։

Կանի անպայման, դեռ պատերազմի առաջին օրն է։ Հիշենք 2000 թվականին Իրաք-Քուվեյթ հարաբերությունները։ ԱՄՆ-ն «իրավունք» ստացավ խախտելու Իրաքի տարածքային ամբողջականությունը և ռազմական օպերացիա իրականացնելու այնտեղ։ Սկզբից Քուվեյթում,  իսկ հետո շարունակվեց Իրաքում։ 2003 թվականին արդեն առանց ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդի բանաձևի,  ԱՄՆ-ն իր սահմանադրության հիման վրա, ելնելով անվտանգության նկատառումներից, իրականացրեց ռազմական ներխուժում։ Մինչև հիմա դա քննադատվում է, որովհետև արվեց առանց ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհրդի բանաձևի։

-Համոզվա՞ծ եք, որ ՄԱԿ-ի անվտանգության խորհուրդը համարժեք որոշում կկայացնի։

Այո, իհարկե, որովհետև սա աննախադեպ երևույթ է։ Եվրոպայի տարածքում եղել է հիբրիդային պատերազմ, բայց այնպիսի պատերազմ ինչպիսին սա է՝ երբ որ բացահայտ կերպով ագրեսիվ պատերազմ իրականացվի, ես չեմ հիշում։ Սա բոլորովին նոր իրականություն է և անպայման անվտանգության խորհուրդը կարձագանքի։ Անվտանգության խորհրդում ուղղակի որոշումներ կայացնելու գործընթացն է խրթին։ Հիշենք, որ այնտեղ Ռուսաստանը ձայնի իրավունք ունի, մնում է, որ նա դաշնակիցներ ունենա, բայց դա այլ հարց է։

-Ստացվում է, որ Ուկրաինայի վերջին խաղաքարտը մնում է անվտանգության խորհու՞րդը։

-Չէ, ժամանակի ընթացքում գուցե միջազգային տրիբունալ ստեղծվի հատուկ այս հարցով։ Հիշենք, առանձին տրիբունալ ստեղծվեց Հարավսլավիայի դեպքով, Ռուանդայի դեպքով, վերջինը վերաբերվում է, իհարկե, ցեղասպանությանը, խոշտանգումներին։ Մենք դեռ չգիտենք թե ինչ փաստեր ի հայտ կգան ապագայում։ Անվտանգության խորհուրդը միայն քաղաքական սանկցիաներին վերաբերող հարթակ է, բայց ես վստահ եմ բազմաթիվ ատյաններում և  հարթակներում այդ գործընթացը սկսելու է՝ տնտեսական, իրավական, քաղաքական և ռազմական։

Համենայն դեպս Ռուսաստանն իրեն դրել է օրենքի դաշտից դուրս։