Շքերթին ուզում է տեսնել նաեւ Տեր-Պետրոսյանին (տեսանյութ)
ՀՀԿ փոխնախագահ Ռազմիկ Զոհրաբյանը համոզված է, որ ԼՂՀ-ի անկախությունը ուշ թե շուտ միջազգային հանրությունը ճանաչելու է, իսկ Ադրբեջանը մնալու է ձեռնունայն: ԼՂՀ անկախության 20- ամյակի առիթով այսօր «Ա1+»-ին ասաց պարոն Զոհրաբյանը, ինչպես նաեւ անդրադարձավ ՀՀ ներքաղաքական իրավիճակին:
ԼՂՀ-ն այսօր անկախ է դե յուրե, դե ֆակտո անկախության սպասում ենք ապագայում: Միջազգային հանրությունը կհասկանա, որ Արցախը երբեք չի կարող լինել Ադրբեջանի կազմում:
Փաստն այն է, որ խնդիրը իրավաբանորեն կարգավորված չէ եւ ՀՀ իշխանությունները խոսում են փոխզիջումների մասին: Ինչն ինչի՞ դիմաց ենք զիջում:
Մադրիդյան սկզբունքները ենթադրում են փոխզիջումներ: Դրա համար մենք չենք ուզում, որ փոքրիկ Հայաստանն աշխարհին հակադրվի: Դրա համար հակադրվում է Ադրբեջանը: Ընթանում է մի պրոցես, որ ԼՂՀ-ի անկախությունը, բացի Ադրբեջանից, բոլորը կճանաչեն, ինչպես Կոսովոյի դեպքում եղավ: Շատ բան Ղարաբաղի ժողովրդից է կախված: 12-13 տարեկան տղաները զենք են վերցրել իրենց հողը պաշտպանելու համար: Ղարաբաղցիները պատերազմը հաղթել են իրենց պատվախնդրության շնորհիվ:
Կարելի՞ է ասել, որ բանակցություններն անիմաստ են, քանի որ առաջիկայում ԼՂ հիմնախնդիրը դիվանագիտական մակարդակով լուծում չի ստանալու:
Մի կողմ թողնելով միջազգային իրավունքը՝ ես ԼՂ հիմնախնդիրը համարում եմ լուծված: Եթե մի տարածք 20 տարի գոյատեւում է, միջազգային նորմերով ընտրություններ է անցկացնում, նա աշխարհի կողմից ընկալվում է որպես կայուն, բայց չճանաչված պետություն: 20 տարին բավարար է, որ աշխարհը ճանաչի ԼՂՀ-ի անկախությունը: Պատահական չէ, որ ԱՄՆ ամեն անգամ ֆինանսական օգնություն է տրամադրում ԼՂՀ-ին, դա նշանակում է, որ ճանաչում է այդ պետությունը:
Այդ դեպքում որքանո՞վ է ճիշտ, որ 20 տարեկան, կայացած պետությանը բանակցային գործընթացում ներկայացնի ՀՀ -ն, որոշի նրա ճակատագիրը:
Քանի որ մենք մի աղբյուրից ենք ծագած, մեր սիրտը ցավում է նաեւ մեր Արցախի եղբայրների համար:
Մեր սիրտն այնքա՞ն է ցավում, որ թույլ չենք տալիս Արցախն ինքն իրեն ներկայացնի բանակցություններում եւ նրան դուրս ենք մղել գործընթացից: Բոլորին է հայտնի, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ԼՂ-ն դուրս մղեց գործընթացից:
Պատմության մեջ միշտ լինում են սխալներ: Ես չեմ ուզում Ռոբերտ Քոչարյանին մեղադրել: Եթե այդպես լինի, ես պետք է Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին ել ասեմ, որ ասում էր, թե պետք է փոխզիջումների գնալ: Նա հրաժարական տվեց եւ ասաց, դուք լուծեք խնդիրը, եթե կարող եք: Հնարավոր չէ անսխալ լինել, մանավանդ, որ աշխարհը ճնշումներ է գործադրում մեզ վրա:
Դուք կիսո՞ւմ եք այն տեսակետը, որ ԼՂՀ-ն այսօր ավելի ժողովրդավար պետություն է, քան ՀՀ-ն՝ առաջին հերթին ընտրություններ անցկացնելու հարցում:
Այո, Ղարաբաղում հասկանում են ընտրությունների կարեւորությունը: ԼՂՀ-ում միշտ էլ դիտորդներ են լինում եւ արձանագրում են, որ միջազգային չափանիշներին համապատասխան ընտրություններ են լինում:
Իսկ Հայաստանում ինչո՞ւ չեն հասկանում ընտրությունների կարեւորությունը:
Հայաստանը մի քիչ բարդ երկիր է, իրար են հակադրվում քաղաքական ուժերը, անձնական շահեր են աշխատում: Օրինակ' ես ամեն տարի անկախության նախաշեմին ՀՀ բոլոր ուժերին կոչ եմ անում միասին նշել: Մեր թշնամիները պետք է տեսնեն, որ մենք ազգային հարցերում միասնական ենք: Ես շատ կուզեի եւ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին կոչ եմ անում ՀՀ անկախության օրվա շքերթին, բոլոր նախագահների հետ ներկա լինել:
Ձեր կարծիքով՝ ինչո՞վ կավարտվի սկսված եւ առկախված ՀԱԿ-իշխանություն երկխոսությունը:
Ես ուզում եմ, որ երկխոսությունը շարունակվի: Մեզ մոտ այդ մշակույթը ձեւավորվում է: Ավելի լավ է երկխոսել, քան միմյանց վրա քար նետել: Տեսա՞ք, ինչ ստացվեց Լիբիայում, երբ գնացին առճակատման՝ 50 հազար զոհ տվեցին: Մենք 10 զոհ ենք տվել, մինչեւ հիմա մղկտում ենք: Մենք չենք ուզում գնալ Լիբիայի ճանապարհով:
Եթե իշխանությունները ցանկանում են շարունակել երկխոսությունը, ապա ինչո՞ւ չեն փոխում Տիգրան Առաքելյանի խափանման միջոցը, ՀԱԿ-ը երաշխավորում է, որ նա չի խոչընդոտի նախաքննության մարմնի գործունեությունը:
Դա Տիգրան Առաքելյանի խնդիրը չէ: Այնպես չէ, որ եթե իշխանությունները երկխոսում են ընդդիմության հետ, ամեն օր կարող են խուլիգանություն անել, եւ հետո՝ ազատ արձակվել: Դուրս է գալիս, որ ՀԱԿ-ը դեմ է Սահմանադրությանը, Քր.օրենսգրքին, չէ՞ որ Տիգրան Առաքելյանը բռնություն է գործադրել ոստիկանների նկատմամբ:
Բայց ոստիկաններն են ծեծի ենթարկել նրան: Նրա վրա հետքեր են եղել: Դուք չե՞ք հավատում, որ ոստիկանները կարող են ծեծի ենթարկել:
Ես ծանոթ եմ եւ ոստիկանների եւ ՀԱԿ-ի երիտասարդների դաժանությանը: Այդ դաժանությունը երկկողմանի է՝ սկսած 2008թ. մարտից: ՀԱԿ-ի ակտիվիստների խնդիրը դատարանը կորոշի:
ՀԱԿ-ն էլ այն կարծիքին, ասում է՝ փոխեք խափանման միջոցը, իսկ անմեղությունը կամ մեղավորությունը կորոշի դատարանը:
Եթե ազատ արձակեն, դա ամենաթողություն կլինի: Թե ՀԱԿ-ի, թե ՀՀԿ-ի, թե ՀՅԴ-ի եւ թե բոլոր ուժերի երիտասարդները ուզում են ավելի ակտիվ լինել, իրենց ղեկավարներին դուր գալու համար: Դա չի կարելի: Իրենք պետք է սաստեն իրենց ակտիվիստներին: Ես չեմ կարծում, որ երկխոսությունը առկախվել է հավերժ, այն կշարունակվի, քանի որ հասարակության եւ պետության համար շատ կարեւոր է: Մենք պետք է կարողանանք մեր խնդիրները լուծել: Օրինակ՝ տեսեք 1998թ. Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը շատ հանդուրժող հեռացավ, բայց կարող էր չհեռանալ:
Իսկ ինչո՞ւ Սերժ Սարգսյանը 2008թ. այդպես հանդուրժող չհեռացավ, որպեսզի մարտի 1-ը չլիներ:
Այդ ժամանակ հեռանալու խնդիր չկար: Ինչո՞ւ հեռանար, եթե այդ անձնավորությունը 52,8 տոկոսով ընտրվել էր: Ես չգիտեմ մեկին, որը օրինական ընտրվել է եւ հրաժարվել է:
ՀԱԿ-ը հստակ ժամանակ է նշել՝ մինչեւ սեպտեմբերի ավարտը իշխանությունները պետք է որոշում կայացնեն արտահերթ ընտրությունների վերաբերյալ: Արդեն սեպտեմբեր է:
Մենք արդեն արտահայտել ենք մեր դիրքորոշումը: Երկխոսության ժամանակ ներկայացրել ենք 130 էջանոց փաստաթուղթ եւ հիմնավորել, որ արտահերթ ընտրություններ անցկացնելու քաղաքական պահանջ չկա: Եթե քաղաքական ճգնաժամ լիներ, մենք առաջին հերթին կգնայինք արտահերթ ընտրությունների, որպեսզի փրկեինք պետականությունը:
Դուք, այսինքն' իշխանությունները պատրա՞ստ են առաջիկա ընտրությունները, լինեն արտահերթ, թե հերթական, անցկացնել ազատ արդար եւ թափանցիկ:
100 տոկոսանոց ընտրություններ աշխարհում ոչ մի տեղ չեն լինում՝ լինի Եվրոպայում, թե ԱՄՆ-ում, բայց մենք աշխատելու ենք այդ հարաբերական արդարությունը պահպանելու ուղղությամբ: Օրինակ' իշխանությունները կարող են այդ արդարությունը պահպանել, բայց մի հատ «դուռակ» կարող է իր ղեկավարին դուր գալու համար մի կապոց քվեաթերթիկ լցնել: Կարեւորն այն է, որ խախտումները չազդեն ընտրությունների արդյունքների վրա:
Կարող ե՞ք վստահեցնել, որ ՀՀ-ում հաջորդ ընտրությունների ժամանակ չեն կրկնվի 2008թ. մարտի 1-ի դեպքերը:
Կարծում եմ՝ չեն կրկնվի, քանի որ հայի վերջին խելքը վերադարձել է եւ ընդդիմության, եւ իշխանությունների մոտ:
Զրուցեց Վիկտորյա Աբրահամյանը
