Բացել լրահոսը Փակել լրահոսը
COE-logo-Venice-Commission
A A
Քաղաքականություն

Վենետիկի հանձնաժողովի եզրակացությունը ՄԻՊ նամակից հետո

Այսօր Վենետիկի հանձնաժողովը՝ Եվրոպայի Խորհրդի սահմանադրական իրավունքի փորձագետների խումբը, հրապարակել է ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմին առնչվող օրենսդրության վերաբերյալ իր նոր եզրակացությունը։
 
Այն պատրաստվել է Հայաստանում, Մարդու իրավունքների պաշտպանի խնդրանքով ։ 2021 թվականի մարտի 17-ի նամակում ՀՀ ՄԻՊ Արման Թաթոյանը հայցել էր  Վենետիկի հանձնաժողովի կարծիքը: Եզրակացությունն  ընդունվել է Վենետիկի հանձնաժողովի լիագումար նիստում, որը տեղի է ունեցել 2021 թվականի հոկտեմբերի 15-16-ը ։
 
 
 
Եզրակացություն
 
 
83. Հայաստանի Մարդու իրավունքների պաշտպանը "Ա" կարգի օմբուդսմենն է եւ Ազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունը, որը մարդու իրավունքների պաշտպանության եւ խրախուսման եւ սահմանադրական օրենքով իրեն վերապահված մանդատի այլ կոնկրետ ասպեկտների ոլորտում երկարամյա աշխատանքային փորձ ունի: Այս ինստիտուտը, որպես օրենքի գերակայության, ժողովրդավարության և մարդու իրավունքների ամրապնդման առանցքային խաղացող, կարող է առանցքային դեր խաղալ Հայաստանում դրանց զարգացման և ամրապնդման գործում ։
 
 
84. 2020 թվականի փոփոխությունները, որոնք փոխում են Մարդու իրավունքների պաշտպանի ինստիտուտի իրավական ռեժիմը և ենթարկում են նրան պետական ծառայության ռեժիմին, առաջին հերթին հակասում են 39-րդ հոդվածին ։ Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին սահմանադրական օրենքի 3-րդ կետից հետեւում է, որ օմբուդսմենը օգտվում է կադրային հարցերի եւ դրանց հետ կապված քաղաքականության նկատմամբ լիակատար անկախությունից եւ ինքնավարությունից:
 
 
85. Դրա համար էլ Վենետիկի հանձնաժողովը խորհուրդ է տալիս հոգ տանել, որ սահմանադրական օրենքից բխող կիրառելի օրենսդրական դրույթները չհակասեն դրան և փաստացի ի չիք դարձնեն դրա կիրառելիությունը ։
 
 
86. Օմբուդսմենի ինստիտուտի պահանջվող անկախությունը չափվում է նրա ղեկավարի, նրա անձնակազմի և նրա բյուջեի անկախությամբ, ինչպես ծավալի, այնպես էլ կառավարման տեսանկյունից ։
 
 
87. Մարդու իրավունքների պաշտպանության մասին սահմանադրական օրենքի նախկին հոդվածներն այս առումով լիովին համապատասխանում էին միջազգային չափանիշներին ։
 
 
 
88. 2020 թվականի փոփոխությունների փաթեթը, չնայած այն բանին, որ այն ուղղված էր ընդհանուր առմամբ պետական ծառայության համակարգի միասնականացմանը, կարելի է դիտարկել որպես մարդու իրավունքների պաշտպանի ինստիտուտի անկախության զգալի կրճատում անձնակազմի անկախության տեսանկյունից, Մարդու Իրավունքների Պաշտպանի անկախության տեսանկյունից : 2020թ. բարեփոխումը չի ճանաչում մարդու իրավունքների պաշտպանի ինստիտուտի բացառիկ դրությունն ու կարգավիճակը, ինչպես միջազգային չափանիշներին, այնպես էլ ՀՀ սահմանադրական օրենսդրությանը համապատասխան մինչեւ փոփոխություններ կատարելը: Այս չափանիշներին համապատասխան օմբուդսմենի ինստիտուտը չի կարող դիտարկվել որպես
միասնական պետական ծառայության մաս.
 
 
 
89. Ինչպես հետեւում է վերը նշված միջազգային ստանդարտներից, օմբուդսմենի ինստիտուտի անկախությունն ու արդյունավետությունը պահանջում են իրականացնել այնպիսի քաղաքականություն, որը երաշխավորում է աշխատանքի ընդունման գործընթացների ինքնավարությունը, աշխատակիցների կարիերայի զարգացումը եւ պաշտոնների դասակարգումը: Հետեւաբար, անձնակազմի հետ կապված հարցերը, ինչպիսիք են կադրային քաղաքականությունը, կոչումը, աշխատավարձը, կրթությունը եւ մասնագիտական պատրաստվածությունը, անկախության այս հայեցակարգի մասն են:
 
90. Այսպիսով, այդ տարրերը ոչ պակաս կարեւոր ասպեկտներ են:
 
 
91. Բացի այդ, հիմնարկի անձնակազմի  հետ կապված հարցերն ունեն բյուջետային հետեւանքներ: Միջազգային ստանդարտները կրկին հետեւողական են այս առումով եւ պահանջում են հաստատության բյուջեի անկախության երաշխիքների ապահովում:
 
 
 
92. Այդ նպատակով Վենետիկի հանձնաժողովը խորհուրդ է տալիս
 
 
Օմբուդսմենի օրենսդրական բազայի վերանայում՝ կադրային քաղաքականության մեջ  լիակատար անկախության հստակեցման եւ ապահովման նպատակով, մասնավորապես' աշխատանքի ընդունման, կարիերայի աճի, պաշտոնների դասակարգման, պաշտոնեական պարտականությունների նկարագրության եւ այլ հարցերում,
 
 
Ապահովել, որ Պաշտպանի կադրային համակարգը և կադրային քաղաքականությունը հիմնված լինեն հստակ չափանիշների վրա, որոնք կապված են հաստատության առանձնահատկությունների, գործառույթների և պարտականությունների հետ ։ Պետք է խուսափել, որ կադրային հարցերը ենթարկվեն որևէ այլ պետական մարմնի կամ գերատեսչության, մասնավորապես գործադիր իշխանությանը ։
 
 
93. Վերջապես, հանձնաժողովն առաջարկում է օրենսդիրին օգտվել Մարդու իրավունքների պաշտպանի մասին սահմանադրական օրենքի հնարավոր վերանայման հնարավորությունից ոչ միայն 2006 եւ 2016 թվականների՝՝ Վենետիկի հանձնաժողովի եզրակացություններում ձեւակերպված նախորդ հանձնարարականների կատարման համար, որոնք դեռեւս ուժի մեջ են, այլեւ Վենետիկյան  բոլոր սկզբունքների լիարժեք իրականացման համար:
 
 
94. Վենետիկի հանձնաժողովը նախկինի պես պատրաստ է ցանկացած հետագա օգնություն ցուցաբերել ։

Թարգմանությունը  պաշտոնական չէ: