Քաղաքական բանավեճերը նոր քաղաքական մթնոլորտ են ձևավորում
Արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների նախընտրական քարոզչության փուլը թեև դեռ չի ավարտվել, բայց արդեն կարելի է արձանագրել, որ Հայաստանի քաղաքական մշակույթում աննախադեպ առաջընթաց է գրանցվել: Մի կողմ թողնելով 2018 թվականի արտահերթ ընտրությունների նախընտրական փուլում տեղի ունեցած մյուս դրական փոփոխությունները, մասնավորապես՝ ընտրակաշառքների և վարչական լծակների օգտագործման դեպքերի բացակայությունը, անդրադառնանք հենց քաղաքական նոր մշակույթ ձևավորող կարևորագույն գործոնին՝ քաղաքական բանավեճերին: 2015 թվականին փոփոխված ՀՀ Սահմանադրությամբ, Ազգային ժողովի ընտրությունները, փաստացի, միակ և կարևորագույն համապետական ընտրություններն են, որոնց արդյունքում որոշվում է ոչ միայն խորհրդարանի կազմը, այլ երկրի առաջին դեմքն ու Զինված ուժերի գլխավոր գերագույն հրամանատարը՝ ՀՀ վարչապետը: Իրենց նշանակությամբ ԱԺ ընտրությունները հավասարազոր են նախկին նախագահական ընտրություններին՝ գումարած զուտ որպես խորհրդարանական ընտրություն ունեցած նշանակությունը: Հայաստանում, անկախությունից ի վեր, տեղի են ունեցել 15 համապետական ընտրություններ` չհաշված հանրաքվեները, 7 խորհրդարանական և 7 նախագահական: Այս բոլոր ընտրությունների ժամանակ, սակայն, իրական նախընտրական բանավեճ տեղի է ունեցել է միայն 2003 թվականի նախագահական ընտրությունների երկրորդ փուլից առաջ, երբ հեռուստադիտողների առջև միմյանց հանդիպեցին երկրորդ փուլ անցած թեկնածուները՝ Ռոբերտ Քոչարյանը և Ստեփան Դեմիրճյանը: Այս իրադարձությունը, թերևս միակն էր հայկական քաղաքական կյանքում մինչև 2018 թվականի արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների նշանակումն ու նախընտրական քարոզարշավի մեկնարկը: 2018 թվականի արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների նախընտրական փուլում պատկերը տրամագծորեն տարբեր է, և կարող ենք դիտարկել նախընտրական բանավեճերի աննախադեպ առատություն: Մասնավորապես, միայն Հանրային հեռուստաընկերությամբ նախընտրական քարոզչության փուլում տեղի են ունեցել 12 բանավեճեր, այդ թվում, թերևս, դեկտեմբերի 5-ի կարևորագույն բանավեճը՝ ընտրություններին մասնակցող բոլոր 11 քաղաքական ուժերի առաջին համարների մասնակցությամբ: Բացի դա, ևս 6 նախընտրական բանավեճեր տեղի են ունեցել «Թիվ 5» հեռուստաընկերության «Դեմ առ դեմ» հաղորդման շրջանակներում: Ինտերնետի հասանելիության ավելացման շնորհիվ ոչ պակաս կարևոր ու քննարկված են եղել նաև համացանցային հեռուստաընկերություններում տեղի ունեցած բանավեճերը: Այդպիսիք տեղի են ունեցել «Ազատության» (4), «1in.am»-ի (1), «24news.am»-ի (7) և «Civilnet»-ի (1) ուղիղ հեռարձակումներում: Վերադառնալով գլխավոր՝ բոլոր քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ տեղի ունեցած բանավեճին՝ նշենք, որ բուն դրա փաստն արդեն վկայում է, որ Հայաստանում ստեղծված է մի այնպիսի քաղաքական մթնոլորտ, երբ հնարավոր է կառուցել երկխոսություն նույնիսկ միմյանց հետ սկզբունքային տարբերություն ունեցող քաղաքական ուժերի միջև: Սա, իր հերթին, նշանակում է, որ Հայաստանում չի տեղի ունենում քաղաքական մարգինալուցում, ինչպես նախկինում, երբ գործող իշխանությունները, փաստացի «արհամարհում» և իրենք էլ «արհամարհվում» էին մյուս քաղաքական ուժերի կողմից: Քաղաքական հանրային ու բաց երկխոսության հնարավորությունը կարող է վճռորոշ դրական ազդեցություններ ունենալ ոչ միայն նախընտրական փուլում, այլև ընտրություններից հետո՝ թույլ տալով հանրությանը տեսնել, թե ինչպես են քաղաքական ուժերը վերաբերվում երկրի համար կարևոր որոշումներին: Վահե Ղուկասյան
